By - 1,25 εκατομμύρια νοικοκυριά πληρώνουν ενοίκιο για να ζήσουν.
- 800 χιλιάδες με 1 εκατομμύριο ιδιοκτήτες εισπράττουν για να ζήσουν – ή για να κερδίζουν.
Είναι το ίδιο νόμισμα με δύο όψεις. Η μία πληρώνει, η άλλη καρπώνεται.
Όταν το γρανάζι γυρίζει
Κάθε αύξηση στο ενοίκιο είναι ένας λογαριασμός που «καίει» τη μια πλευρά και φουσκώνει το εισόδημα της άλλης. Δεν υπάρχει «ουδέτερη» εξέλιξη. Η αγορά κατοικίας είναι σχεδόν μηδενικού αθροίσματος: το κέρδος του ενός είναι η ζημιά του άλλου.
Κι όμως, η πολιτική καλείται να ισορροπήσει πάνω σ’ αυτό το σκοινί. Η κυβέρνηση ακούει τους ενοικιαστές που φωνάζουν για ανακούφιση, αλλά γνωρίζει ότι οι ιδιοκτήτες είναι σχεδόν ένα εκατομμύριο ψηφοφόροι. Και οι σιωπηλές ψήφοι μετράνε το ίδιο με τις δυνατές κραυγές.
Η ψυχολογία της αγοράς
Οι ενοικιαστές αισθάνονται παγιδευμένοι: ανεβαίνουν τα επιτόκια, μειώνεται η αγοραστική δύναμη, και το σπίτι γίνεται είδος πολυτελείας.
Οι ιδιοκτήτες, από την άλλη, βλέπουν την περιουσία τους να λειτουργεί σαν αντιστάθμισμα στον πληθωρισμό. Όσο η ζήτηση πιέζει, η κατοχή ακινήτου γίνεται ασφάλεια – και όπλο.
Γιατί δεν υπάρχει «δίκαιη» λύση
Καμία πολιτική ρύθμιση δεν μπορεί να κάνει και τα δύο στρατόπεδα χαρούμενα. Αν παγώσεις τα ενοίκια, ανακουφίζεις τον ενοικιαστή αλλά κόβεις την απόδοση του ιδιοκτήτη. Αν αφήσεις την αγορά ελεύθερη, επιβραβεύεις τον ιδιοκτήτη και ρίχνεις το βάρος σε όσους ψάχνουν σπίτι.
Κάθε μέτρο είναι ταυτόχρονα και νίκη και ήττα. Και κάθε απόφαση έχει εκλογικό κόστος – γιατί πίσω από κάθε σπίτι κρύβεται μια ψήφος.
Το μάθημα
Η αγορά κατοικίας είναι το πιο καθαρό μάθημα οικονομίας: η στέγη δεν είναι μόνο ανάγκη, είναι και προϊόν. Και σε κάθε προϊόν υπάρχει πωλητής και αγοραστής. Όταν το τίμημα ανεβαίνει, ο ένας πληρώνει το τίμημα της ζωής του και ο άλλος κερδίζει από αυτό.
Αυτό είναι το σκληρό, αλλά αληθινό, παιχνίδι του ενοικίου.
